Η ομιλία μου ως εισηγητής στο νομοσχέδιο του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης για την «Ψηφιακή Διακυβέρνηση και Ηλεκτρονικές Επικοινωνίες»
Διαβάστε αναλυτικά:
Κύριε Υπουργέ, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Όπως µόλις είδαµε, τελικά στη δηµοκρατία δεν υπάρχουν αδιέξοδα, πάντα βρίσκεται λύση και πάντα η λύση βρίσκεται όταν υπάρχει καλή θέληση.
Ένα εµβληµατικό νοµοσχέδιο λοιπόν ερχόµαστε να συζητήσουµε σήµερα. Είναι το µεγαλύτερο που έχει κατατεθεί από αυτή την Κυβέρνηση και καλείται σήµερα η Εθνική Αντιπροσωπεία να το εγκρίνει.
Ο «Κώδικας Ψηφιακής Διακυβέρνησης» όπως ήταν αρχικά, πλέον «Ψηφιακή Διακυβέρνηση και Ηλεκτρονικές Επικοινωνίες», δεν είναι από εκείνα τα νοµοσχέδια που έχουν ιδιαίτερα πολιτικά χαρακτηριστικά και δεν προσφέρονται σίγουρα για πολιτική αντιπαράθεση.
Το τρένο της πληροφορικής στην Ελλάδα, έτσι και αλλιώς, το έχουµε χάσει εδώ και πάρα πολλά χρόνια και το χάσαµε για έναν πολύ συγκεκριµένο λόγο, γιατί ποτέ κανείς δεν αξιοποίησε τα εργαλεία που διαθέτει η πληροφορική και τις δυνατότητες που αυτά µπορούν να προσφέρουν στη δηµόσια διοίκηση. Ερχόµαστε λοιπόν σήµερα, µε καθυστέρηση αρκετών ετών, όπως χαρακτηριστικά ανέφεραν και οι φορείς στην επεξεργασία του νοµοσχεδίου στις επιτροπές, να καθορίσουµε το πλαίσιο µε το οποίο η χώρα µας θα κάνει το µεγάλο βήµα και θα αποκτήσει πλέον ψηφιακό χαρακτήρα.
Αρχικά, µε το νοµοσχέδιο της ψηφιακής διακυβέρνησης ενσωµατώνουµε αρκετές νέες διατάξεις, όπως ανέφερε πριν και ο Υπουργός, εκσυγχρονίσουµε παλιές διατάξεις που αφορούν την ψηφιακή διακυβέρνηση και παράλληλα ενσωµατώνουµε ευρωπαϊκές οδηγίες, όλα σε ένα νοµοθέτηµα. Δηµιουργούµε, δηλαδή, ένα εγχειρίδιο, πάνω στο οποίο θα οικοδοµηθεί η ψηφιακή κοινωνία.
Ξεκινάµε τον σχεδιασµό µας, καθιερώνοντας τη βίβλο του ψηφιακού µετασχηµατισµού του κράτους, ένα εργαλείο που θα περιλαµβάνει το σύνολο των έργων που πρέπει να υλοποιηθούν για τον ψηφιακό µετασχηµατισµό του κράτους. Θα έχει πενταετή ορίζοντα και θα αποτυπώνει τη συνολική ψηφιακή στρατηγική της χώρας.
Τα έργα αυτά δεν θα είναι απλώς σε επίπεδο οράµατος για το τι θέλουµε να κάνουµε, αλλά θα είναι συγκεκριµένα έργα και συγκεκριµένες δράσεις, έργα και δράσεις που έχουν συγκεκριµενοποιηθεί µέσα από τη διαβούλευση που έχει γίνει µε φορείς και τα υπουργεία και είναι περισσότερα από τριακόσια, έργα τα οποία θα µπορούν να χρηµατοδοτηθούν, και θα χρηµατοδοτηθούν µάλιστα σε µεγάλο τους µέρος, από το Ταµείο Ανάκαµψης.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Στόχος του νοµοσχεδίου αυτού δεν είναι σε καµµία περίπτωση να ψηφιοποιήσουµε τη γραφειοκρατία. Στόχος µας είναι να µειώσουµε τη γραφειοκρατία και να αυξήσουµε την αποδοτικότητα του κράτους. Ουρές έχουµε δει πολλές φορές στην εφορία, ουρές στα ασφαλιστικά ταµεία, ουρές στους δήµους, ουρές που πρέπει οι πολίτες να στηθούν και να ξαναστηθούν για να µαζέψουν έγγραφα και δικαιολογητικά και να κάνουν τους ταχυδρόµους ή τους κλητήρες, από τη µία υπηρεσία του δηµοσίου στην άλλη, για να κάνουν τη δουλειά τους. Αυτό είναι που επιδιώκουµε; Σε καµµία περίπτωση. Με την ψηφιακή διακυβέρνηση, όπως έγινε µε τη νοµοτεχνική βελτίωση, µπαίνει ένα τέλος στη µαύρη αυτή η ελληνική πραγµατικότητα.
Οι πολίτες πλέον θα µπορούν να απολαµβάνουν το αυτονόητο. Γιατί είναι αυτονόητο οι φορείς του δηµοσίου να µιλούν, όπως λέµε στη γλώσσα της πληροφορικής, µεταξύ τους. Το κράτος είναι ενιαίο και γι’ αυτό ενιαία πρέπει και να λειτουργεί. Αυτό θα συµβεί µε το µητρώο διαλειτουργικότητας και την υποχρέωση των φορέων του δηµοσίου να επικοινωνούν ηλεκτρονικά µεταξύ τους.
Μάλιστα, από την 1-1-21 σταµατάει ως συµβολικού χαρακτήρα πράξη η χρήση του φαξ στο δηµόσιο. Παράλληλα, ξεπερνάµε και το φαινόµενο η µία υπηρεσία να ζητά διαφορετικά δικαιολογητικά από µία άλλη υπηρεσία για την ίδια διαδικασία. Πώς το ξεπερνάµε αυτό; Με το µητρώο διαδικασιών οι πολίτες θα γνωρίζουν ακριβώς τη διαδικασία και τα δικαιολογητικά που απαιτούνται και θα έχουν την επιλογή της συναλλαγής µε το δηµόσιο, είτε µε ηλεκτρονικό τρόπο είτε µε φυσική παρουσία.
Με το παρόν λοιπόν νοµοσχέδιο καθιερώνεται, επίσης, ο Προσωπικός Αριθµός. Τέλος στο να χρησιµοποιούµε αλλού τον ΑΦΜ, αλλού τον ΑΜΚΑ, αλλού τον Αριθµό Μητρώου Ασφαλισµένου ΙΚΑ ή άλλους αριθµούς. Όλα σε ένα, ένας αριθµός θα µας ακολουθεί σε όλες τις συναλλαγές µας µε το δηµόσιο και θα µας ταυτοποιεί. Ήδη, εδώ και έξι µήνες, λειτουργεί η Ενιαία Ψηφιακή Πύλη του δηµοσίου, το gov.gr. Σήµερα παρέχονται µέσω αυτής εξακόσιες δεκατέσσερις υπηρεσίες από διάφορους φορείς του δηµοσίου. Η µισή µέρα που χρειαζόταν, για παράδειγµα, κάποιος για να κάνει µια απλή εξουσιοδότηση, µέσω του gov.gr µπορεί να γίνει σε πολύ λίγα λεπτά.
Προβλέπεται, επίσης, µε το παρόν νοµοσχέδιο η αναβάθµιση της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης και στόχος είναι στο άµεσο µέλλον µέσα από αυτή να πραγµατοποιούνται το σύνολο των συναλλαγών των πολιτών µε το δηµόσιο. Παράλληλα, προβλέπεται και η δηµιουργία ψηφιακών θυρίδων για τους φορείς του δηµοσίου και για τους συναλλασσόµενους πολίτες και τις επιχειρήσεις.
Στις ψηφιακές θυρίδες θα τηρούνται το σύνολο των εγγράφων που εκδίδουν οι ιδιοκτήτες της θυρίδας. Μια ακόµα ουσιαστική µεταρρύθµιση του νοµοσχεδίου, που αφορά ιδιαίτερα την ελληνική περιφέρεια, τα αποµακρυσµένα ελληνικά χωριά µας, είναι η προσθήκη ακόµα πεντακοσίων είκοσι περιοχών στις περιοχές εκτός τηλεοπτικής κάλυψης, τις λεγόµενες «λευκές περιοχές». Το τηλεοπτικό σήµα θα φτάνει στην Κρήτη, στα Ζαχαριανά Κισσάµου, στα Ψαρά, στον Πανορµίτη, στη Χάλκη, στην Ψέριµο, στους Λειψούς, στην Καλλονή Τροιζηνίας. Το κράτος θα καλύπτει τα έξοδα συνδροµής και εξοπλισµού για την εγκατάσταση δορυφορικής τηλεόρασης. Οι κάτοικοι των περιοχών αυτών, µε µια απλή αίτηση, είτε ηλεκτρονικά µέσω του gov.gr είτε µέσω ΚΕΠ, θα µπορούν να ενταχθούν στο πρόγραµµα.
Επίσης, ενσωµατώνουµε στο Εθνικό Δίκαιο την ευρωπαϊκή οδηγία 2016/2102 την ψηφιακή προσβασιµότητα και την ευρωπαϊκή οδηγία 2019/1024 για τα ανοικτά δεδοµένα. Τα ανοιχτά δεδοµένα είναι πλούτος για κάθε χώρα. Με την ψηφιακή διακυβέρνηση εξασφαλίζουµε την ορθή αξιοποίησή τους, ώστε να αποτελέσουν παράγοντα ανάπτυξης της οικονοµίας και εργαλείο βελτίωσης των υποδοµών, των υπηρεσιών και των εφαρµογών που χρησιµοποιούµε όλοι µας. Ακόµη, ενσωµατώνουµε και επικαιροποιούµε τις διατάξεις για τη «ΔΑΥΓΕΙΑ» και την ψηφιακή διαφάνεια.
Προβλέπονται, ανάµεσα στις διατάξεις του νοµοσχεδίου, και η αρχή του Cloud First Policy. Όλα τα δεδοµένα του δηµοσίου θα αποθηκεύονται στο «Νέφος», το γνωστό σε όλους µας Cloud, κερδίζοντας έτσι σε κόστος, σε ταχύτητα, σε προσβασιµότητα και στην ασφάλεια των δεδοµένων των πολιτών και των επιχειρήσεων. Μία από τις σηµαντικότερες καινοτοµίες που έχει το νοµοσχέδιο αυτό είναι η είσοδος της Ελλάδας στα δίκτυα πέµπτης γενιάς.
Η ανάπτυξη των δικτύων αυτών θα έχει µεγάλα οφέλη για τη χώρα. Γι’ αυτό άµεσα η Κυβέρνηση θα προχωρήσει σε διαγωνισµό για την παραχώρηση φάσµατος ραδιοσυχνοτήτων στους παρόχους τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών. Με τις διατάξεις του νοµοσχεδίου προωθούνται η καινοτοµία, η έρευνα, η ανάπτυξη υπηρεσιών και προϊόντων σε δίκτυα 5G από εταιρείες, από πανεπιστηµιακά ιδρύµατα, από ερευνητικά ιδρύµατα και φορείς του δηµοσίου. Καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη του 5G στη χώρα µας θα παίξει το Ταµείο Φαιστός.
Πρόκειται για µια καινοτοµία, για µια ιδέα του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Το Ταµείο Φαιστός είναι ένα αµοιβαίο κεφάλαιο, που θα έχει στο ενεργητικό του το 25% των εσόδων που θα προκύψουν από τον διαγωνισµό για την παραχώρηση του φάσµατος ραδιοσυχνοτήτων. Το Ταµείο Φαιστός θα έχει µοναδικό σκοπό τις επενδύσεις σε εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην έρευνα, στην ανάπτυξη υπηρεσιών και προϊόντων που λειτουργούν σε υποδοµές πέµπτης γενιάς. Διαπραγµατεύτηκαν, λοιπόν, οι άνθρωποι του Υπουργείου και ο Υπουργός προσωπικά µε τους θεσµούς, τους έπεισαν ότι το µοντέλο αυτό θα παράξει επιπλέον χρήµατα, µέσω των εσόδων που θα προκύψουν για το κράτος και αντί όλο αυτό το έσοδο να διατεθεί για το χρέος, όπως υποχρεούται η χώρα µας σύµφωνα µε νόµο του 2011, το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης πέτυχε την εφαρµογή ενός καινοτόµου µοντέλου στην ανάπτυξη του 5G στην Ελλάδα.
Στο δεύτερο µέρος του νοµοσχεδίου αφορά τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες και την ενσωµάτωση της οδηγίας 1972/2018 στο νοµικό πλαίσιο της χώρας µας. Με τον κώδικα για τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες εκσυγχρονίζεται το ελληνικό ρυθµιστικό πλαίσιο για τη λειτουργία των ηλεκτρονικών επικοινωνιών στη χώρα µας. Με τις συγκεκριµένες διατάξεις προωθούνται οι επενδύσεις στα δίκτυα πολύ υψηλής χωρητικότητας.
Τονώνεται ο ανταγωνισµός και η ανάπτυξη της αγοράς των ηλεκτρονικών επικοινωνιών. Προστατεύονται οι καταναλωτές, ώστε πολίτες και επιχειρήσεις να απολαµβάνουν υψηλής ποιότητας διαθεσιµότητα και αυξηµένη επιλογή καινοτόµων ψηφιακών υπηρεσιών σε ανταγωνιστικές τιµές. Ρυθµίζονται ζητήµατα για την καθολική υπηρεσία. Έτσι κάθε πολίτης ανεξαρτήτου εισοδήµατος θα έχει επαρκή πρόσβαση σε υπηρεσίες δικτύου µε χαµηλό κόστος.
Απλοποιούνται διαδικασίες για την ανάπτυξη δικτύων των ηλεκτρονικών επικοινωνιών. Για να γίνει αντιληπτό τι εννοούµε µε αυτό, για παράδειγµα, για να συνδεθεί σήµερα ένα σπίτι µε οπτική ίνα µπορεί να χρειαστούν, τρεισήµισι, τέσσερις ή και περισσότεροι µήνες. Αυτή η διαδικασία απλοποιείται και η σύνδεση θα γίνεται άµεσα, όπως γίνεται σήµερα µε τη σύνδεση στο φυσικό αέριο. Περιλαµβάνονται ακόµη ρυθµίσεις για το 112, για τη λειτουργία της ευρωπαϊκής ανοικτής τηλεφωνικής γραµµής για τα αγνοούµενα παιδιά, το γνωστό 116000 και για την προσβασιµότητα στο διαδίκτυο για τους ανθρώπους µε αναπηρία.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Ο ίδιος ο Πρωθυπουργός στις προγραµµατικές δηλώσεις της Κυβέρνησης το 2019 είχε αναφερθεί στην ανάγκη του ψηφιακού µετασχηµατισµού του κράτους. Είχε πει χαρακτηριστικά, µάλιστα, ότι µέσα στο 2020 το ελληνικό κράτος θα αρχίσει επιτέλους να αποκτά πραγµατική ψηφιακή υπόσταση. Αυτή η δέσµευσή του γίνεται πράξη και ήδη το gov.gr λειτουργεί και οι αριθµοί αποδεικνύουν ότι οι πολίτες το χρησιµοποιούν και το εµπιστεύονται.
Με την ψηφιακή διακυβέρνηση, η ψηφιακή υπόσταση του κράτους θα γίνει ο ισχυρός δεσµός µεταξύ πολιτών και κράτους, γιατί η εφαρµογή ψηφιακής διακυβέρνησης διέπεται από αρχές. Την αρχή της νοµιµότητας, την αρχή της διαφάνειας, την αρχή της ισότητας και ιδίως της προσβασιµότητας, την αρχή της χρηστής διοίκησης και της αποδοτικότητας, την αρχή της ακεραιότητας και της ασφάλειας.
Με αυτές, λοιπόν, τις αρχές, θέλουµε να οικοδοµήσουµε την ψηφιακή Ελλάδα. Με αυτές τις αρχές θέλουµε να οικοδοµήσουµε εµπιστοσύνη µε τους πολίτες. Το κράτος, µέσω της ψηφιακής οργάνωσης, δεν θα δίνει προτεραιότητα στους δικούς µας έναντι των δικών σας, στους λίγους έναντι των πολλών. Θα είναι το ίδιο προσβάσιµο για όλους τους πολίτες. Είναι ξεκάθαρο, λοιπόν, ότι κεντρική µας πολιτική επιλογή είναι να αποκτήσει το κράτος ψηφιακό χαρακτήρα. Είναι µια διαδικασία που ξεκίνησε από την πρώτη µέρα που ανέλαβε η Νέα Δηµοκρατία τη διακυβέρνηση του τόπου και παρά τις δύσκολες συνθήκες και τα απρόβλεπτα γεγονότα, όπως η πανδηµία του κορωνοϊού, συνεχίζεται µε σταθερά βήµατα να γίνεται πράξη. Η πανδηµία, µάλιστα δηµιούργησε περισσότερες ανάγκες και έγινε η ροπή για την αναβάθµιση της ψηφιακής λειτουργίας του κράτους.
Ο ρόλος του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης ήταν και παραµένει καθοριστικός.
Με τη λειτουργία του 13033 κατά τη διάρκεια του lockdown, τον περασµένο Μάρτη, µε την ιστοσελίδα ενηµέρωσης της ελληνικής Κυβέρνησης για τον COVID-19, µε την επίσπευση του gov.gr και µε τη δηµιουργία του travel.gov.gr και το PLF για τους ερχόµενους από το εξωτερικό τουρίστες ήταν µια πρωτοποριακή διεθνώς λειτουργία για τη χώρα µας. Αυτές ήταν κάποιες από τις πρωτοβουλίες που ανέλαβε να πραγµατοποιήσει το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης και µάλιστα σε πάρα πολύ µικρό χρονικό διάστηµα.
Επίσης, µπήκε στη ζωή µας η τηλεργασία, η οποία από χθες είναι υποχρεωτική στο 40% των εργαζοµένων στην Αττική τόσο για το δηµόσιο όσο και για τον ιδιωτικό τοµέα ως µέτρο προστασίας από τη διάδοση του κορωνοϊού.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Το νοµοσχέδιο για την ψηφιακή διακυβέρνηση αποτελεί το αναγκαίο συµπλήρωµα του επιτελικού κράτους, όπως είπαµε και στις επιτροπές. Με τον ν.4622/2019 για το επιτελικό κράτος και τον νόµο για την ψηφιακή διακυβέρνηση που φέρνουµε σήµερα, θωρακίζεται η διακυβέρνηση και η λειτουργία του κράτους.
Με τις διατάξεις, λοιπόν, του παρόντος νοµοσχεδίου επιδιώκουµε να περιορίσουµε τις ουρές στις δηµόσιες υπηρεσίες, να µειώσουµε τη γραφειοκρατία, να επιταχύνουµε τις διαδικασίες διεκπεραίωσης στις υποθέσεις των πολιτών, να εξοικονοµήσουµε χρόνο και χρήµα για το δηµόσιο, αλλά και για τους ιδιώτες, να οικοδοµήσουµε εµπιστοσύνη µεταξύ του διοικούµενο και της διοίκησης και να αναβαθµίσουµε τις παρεχόµενες υπηρεσίες του δηµοσίου.
Κάνουµε, δηλαδή πιο απλή και πιο εύκολη την καθηµερινότητα των πολιτών στις συναλλαγές τους µε το δηµόσιο. Είναι µια αυτονόητη παροχή προς την ελληνική κοινωνία. Έχουµε τα εργαλεία που είναι οι νέες τεχνολογίες και το διαδίκτυο και έχουµε τη βούληση να το κάνουµε πράξη. Σε αυτή την αυτονόητη, λοιπόν, ανάγκη της ελληνικής κοινωνίας δεν µπορεί να διαφωνεί κανείς.
Όλοι συµφωνούµε στην ουσία του νοµοσχεδίου και αναγνωρίζουµε την ανάγκη της δηµιουργίας ενός φιλικού σύγχρονου και όχι πελατειακού τρόπου συναλλαγής µεταξύ κράτους και πολίτη. Μπορούµε να διαφωνούµε σε πάρα πολλά πράγµατα, έχουµε διαφορετική ιδεολογία, διαφωνούµε σε µεγάλα θέµατα της οικονοµίας, της εκπαίδευσης, στο µεταναστευτικό, αλλά δεν µπορούµε να µη συµφωνούµε στα αυτονόητα, στα απλά και στις λογικές απαιτήσεις της κοινωνίας.
Κλείνοντας, θα ήθελα να πω το εξής.
Ο 21ος αιώνας απαιτεί πρώτα απ’ όλα ένα ψηφιακό κράτος γρήγορο, αποτελεσµατικό και παραγωγικό υπέρ του πολίτη. Ποιος, λοιπόν, από εµάς σήµερα στο τέλος της ηµέρας δεν θα υπερψηφίσει το νοµοσχέδιο και θα στερήσει το δικαίωµα αυτό από τις σηµερινές αλλά και από τις επόµενες γενιές;
Γι’ αυτό, κυρίες και κύριοι, σας καλώ να υπερψηφίσετε το νοµοσχέδιο του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης.
Σας ευχαριστώ
